Cmentarz wojenny
z okresu I i II wojny światowej
Sprottau - Szprotawa

Tysiące Anglików, Francuzów, Belgów, Serbów, Chorwatów, Polaków oraz żołnierzy innych narodowości zamieszkało w zbudowanym specjalnie obozowym miasteczku, które posiadało nawet własną walutę. Aż cztery tysiące nieszczęśników zostało tu na zawsze. W obozie przetrzymywano również powstańców wielkopolskich.

​

Dzięki wsparciu z budżetu Województwa Lubuskiego na terenie zapomnianego i zapuszczonego cmentarza jenieckiego w 2023 roku powstał „Park Narodów”, który stanowi miejscem turystyki martyrologicznej. Jak podkreśla burmistrz Szprotawy Mirosław Gąsik, do dbania o tego typu obiekty pamięci zobowiązuje nas prawo międzynarodowe i kultura.

​

Burmistrz podpisał z Wicemarszałkiem Województwa Lubuskiego Stanisławem Tomczyszynem umowę o dofinansowanie projektu pn. „Utworzenie Parku Narodów 1914-1918 w Wiechlicach jako miejsca turystyki martyrologicznej”. Koszt całkowity zadania wynosi 325 374 zł, a kwota dofinasowania to 100 tys. zł.

 

Na terenie byłego lotniska wojskowego w Wiechlicach podczas I wojny światowej zlokalizowany był duży międzynarodowy obóz jeniecki „Kriegsgefangenenlager Sprottau”, nazywany miasteczkiem baraków. Rozciągał się od wschodniej granicy Szprotawy aż do centralnej części wsi Wiechlice. Przetrzymywano w nim m.in. Anglików, Francuzów, Włochów, Rosjan, Belgów, Serbów, Polaków. Obóz posiadał własne gospodarstwa pomocnicze, kuchnie, świetlice, lazarety, apteki, a nawet własną walutę i widokówki. Choroby i niedożywienie zbierały w obozie śmiertelne żniwo.

​

Jakiś czas temu z wydziałem promocji Urzędu Miejskiego w Szprotawie nawiązał współpracę pan Jarosław Tomczak, zajmujący się historią i ochroną miejsc pamięci. Badacz ten dotarł do oryginalnych niemieckich dokumentów dowodzących, że na terenie szprotawskiego lotniska pochowano co najmniej 264 jeńców także w okresie II wojny światowej. Spośród zmarłych jeńców udało się mu wydzielić co najmniej dziewięciu Polaków. Zdaniem J.Tomczaka pochodzili z małżeństw mieszanych. Inni ukryli swoją polskość podając się za Ukraińców, Białorusinów i Rosjan, a generalnie byli to obywatele II RP z terenów anektowanych przez Związek Radziecki po 17 września 1939 roku.

​

Park Narodów jest wyjątkowym miejscem w regionie. Powstała tu przestrzeń z odnowionymi alejkami, krzyżami pamięci oraz tablicami edukacyjnymi w różnych językach. Cały teren będzie oświetlono i objęto monitoringiem. W sąsiedztwie cmentarza wyremontowano drogę i chodnik oraz zbudowano ścieżkę rowerową i parking – informuje burmistrz Gąsik.

​

Opracowanie:

Maciej Boryna 2023

​

Kwerenda źródłowa wg stanu z 2020 roku

​

Link do filmu z 2011 roku poświęconego obozowi

​

Prisoner-of-war and Internment camps report:

Sprottau, 1916 (S. 35)

​

Wykaz jeńców 1941-1943