Ekipa badawcza Towarzystwa Bory Dolnośląskie ze Szprotawy podczas obserwacji przyrodniczych w Lesie Schubego niespodziewanie odkryła sensacyjny artefakt. W trudno dostępnym terenie, w sąsiedztwie mokradeł Potoku Sucha leżał zamaskowany pod mchem nikomu nieznany postument. 

​

Lokalizacja Lasu Schubego

 

Początkowo myśleliśmy, że to zmurszały pień. Po powierzchownym oczyszczeniu okazało się jednak, że to wykonany z piaskowca rodzaj jakiegoś starego piedestału - opowiada o znalezisku Maciej Boryna z TBD. Jego cztery ściany zdobią rzeźbione obramienia. Regularny otwór w górnej części świadczy o tym, że do artefaktu było coś jeszcze dołączone. 

 

Cokolwiek to było, nie figuruje na dostępnych nam archiwalnych mapach ani w literaturze. O zdarzeniu poinformowaliśmy służby konserwatorskie oraz nadleśnictwo. W międzyczasie przy wsparciu Muzeum Ziemi Szprotawskiej podjęliśmy próbę identyfikacji tego niewątpliwie zabytku. 

 

Zastanawiające jest kto, kiedy i w jakim celu umieścił postument na takim odludziu i w trudno dostępnym terenie, do którego nie prowadzą dziś żadne drogi. Obecnie to teren Leśnictwa Długie w Nadleśnictwie Szprotawa. Przed II wojną światową był to ostatnio prywatny las barona von Kottwitza. W sąsiedztwie znaleziska nawet rośnie historyczny pomnik przyrody, nazywany przez Niemców “Kottwitz Eiche”, czyli Dąb Kotwicza. Udało się także ustalić, że ponad 100 lat temu w pobliżu stanowiska była studnia i przebiegała tędy granica szlacheckich włości. Rzeźbienia na piedestale mogą nawiązywać do baroku, ale na ten moment to jedynie spekulacja. Podobne rzeźbienia odkryto na słupach w przyporze zabytkowego Mostu Goepperta w Szprotawie (!)

 

Zrobiła się z tego lokalna zagadka archeologiczna - puentuje M.Boryna. Bardzo zależy nam na jej rozwiązaniu, ponieważ wzbogaciłoby to naszą wiedzę o słynnym lesie. Niemiecki botanik prof. Theodor Schube las pod Długiem odkrył w latach 1917-1924, kiedy zbierał materiały do książki o pomnikach przyrody Śląska (“Nadzwyczajnie piękny las mieszany z imponującymi dębami”). W wydanym w 1930 roku zestawieniu Schube zalicza las pod Długiem do grupy najważniejszych pomników przyrody rejencji legnickiej, pisząc tym razem o nim “wspaniały las mieszany”, oczywiście jak zawsze z dębami Kotwiczem i Śniadaniowym, okazałymi sosnami, świerkami, bukami i jałowcami. 

Instytut na Rzecz Ekorozwoju informuje, że “jest to unikatowe w skali regionu miejsce występowania bezkręgowców z Załącznika II Dyrektywy Siedliskowej: przeplatki maturny, czerwończyka nieparka i pachnicy dębowej. Jak widać, las skrywa nie tylko tajemnice przyrodnicze. Niedawno pisano o niezidentyfikowanych kamiennych murach pod Międzylesiem.

 

Las Schubego możemy podziwiać m.in. za pośrednictwem oznakowanej trasy “Pętla Wiewióra”. A o postępach badań nad zagadkowym postumentem będziemy informować. 

 

Aniela Cichalewska

Towarzystwo Bory Dolnośląskie (12.02.2023)