top of page
Małgorzata Molenda, Maciej Boryna

Paleopark Szprotawa

Paleopark Szpotawa
Małgorzata Molenda
Maciej Boryna

Może jak to zwykle bywa, zacznijmy najpierw od historii. Szprotawa poniekÄ…d posiada tradycje paleontologiczne, w zasadzie wyÅ‚Ä…cznie dziÄ™ki odkryciom i pracy naukowej rodowitego szprotawianina Heinricha Goepperta (1800-1885). Szkoda, że z biegiem lat zapomina siÄ™ nawet o bardzo wybitnych postaciach, bo Goeppert takowÄ… byÅ‚. Wyniki jego prac byÅ‚y ujÄ™te w podstawach nauczania wszystkich ważniejszych uniwersytetów przyrodniczych na Å›wiecie i odczytywano je na konferencjach prestiżowych towarzystw naukowych. Aby wymienić wszystkie jego osiÄ…gniÄ™cia, musielibyÅ›my poÅ›wiÄ™cić na to osobny artykuÅ‚. Po Goeppercie ostaÅ‚ nam siÄ™ na szczęście pomnik – popiersie, stojÄ…cy nad SzprotkÄ… nieopodal Baszty Zachodniej. Takim jak on to jak najbardziej warto i trzeba wystawiać pomniki, chociaż z reguÅ‚y zabiegani życiem przechodzimy obok nich obojÄ™tnie.

 

Goeppert przemierzaÅ‚ zakamarki ziemi szprotawskiej wzdÅ‚uż i wszerz zbierajÄ…c informacje o jej przyrodniczych tajemnicach. Tak trafiÅ‚ w okolice Witkowa, gdzie zainteresowaÅ‚o go pewne wyrobisko w ziemi. Niespodziewanie odkryÅ‚ w nim warstwy przepeÅ‚nione skamieniaÅ‚ymi muszlami i innymi organizmami. To jedyne tego typu odkrycie w naszym regionie. Ale na tym siÄ™ nie skoÅ„czyÅ‚o. EksplorujÄ…c gÅ‚Ä™biej dokopaÅ‚ siÄ™ do koÅ›ci prehistorycznych zwierzÄ…t! Wedle ówczesnej wiedzy przyporzÄ…dkowano je mamutom wÅ‚ochatym i olbrzymich rozmiarów przodkom dzisiejszych woÅ‚ów. Co ciekawe, na pewnym polu pod Witkowem nadal można natknąć siÄ™ na skamieniaÅ‚e fragmenty bliżej nieznanych zwierzÄ…t. Ostatnie lata swego życia Goeppert przepracowaÅ‚ jako dyrektor ogrodu botanicznego we WrocÅ‚awiu. WdziÄ™czni szprotawianie odsÅ‚onili mu pomnik i w hoÅ‚dzie wybitnemu naukowcowi zaÅ‚ożyli wokóÅ‚ miasta park – a w zasadzie coÅ› w rodzaju maÅ‚ego ogrodu botanicznego ze specjalnie sprowadzanymi okazami roÅ›lin, którego pozostaÅ‚oÅ›ci zachowaÅ‚y siÄ™ do dziÅ›.

 

Mamy wiÄ™c paleobotaniczne tradycje, mamy Å›wiatowej sÅ‚awy paleobohatera i mamy po nim pomnik z zabytkowym parkiem. CzÄ™stymi sÄ… gÅ‚osy mieszkaÅ„ców miasta, że obecnemu parkowi mimo zabiegów daleko do dawnej Å›wietnoÅ›ci. Dawniej w magistracie zatrudniony byÅ‚ ogrodnik miejski, który w sposób profesjonalny zajmowaÅ‚ siÄ™ zieleniÄ… miejskÄ…. Jednakże gÅ‚ównym problemem od dÅ‚uższego czasu jest brak caÅ‚oÅ›ciowej koncepcji na rewitalizacjÄ™ parku. Co zrobić, by przywrócić mu dawny blask, by nas cieszyÅ‚, by byÅ‚ naszÄ… wizytówkÄ…?

 

Tak zrodziÅ‚ siÄ™ w naszych gÅ‚owach pomysÅ‚ na szprotawski edukacyjno-rekreacyjny paleopark. GÅ‚ówne zaÅ‚ożenia koncepcji to aranżacja parku w taki sposób, by przyciÄ…gaÅ‚ dzieci i mÅ‚odzież, którzy przy okazji nabywania sprawnoÅ›ci na placu zabaw i siÅ‚owni, bÄ™dÄ… mogli przyswajać wiadomoÅ›ci naukowe. Mamy tu na myÅ›li dużych rozmiarów epoksydowo-ceramiczne figury dinozaurów i im podobnych, do tego tablice z opisami gatunków i gry edukacyjne, wszystko spiÄ™te w opracowanÄ… na mapie Å›cieżkÄ™ wraz z miejscami odpoczynku i rekreacji. Nie trzeba chyba dodawać, że taki park bÄ™dzie przyciÄ…gaÅ‚ z caÅ‚ej okolicy nie tylko rodziny dzietne. Generalnie szkoda mieć w mieÅ›cie tak cenny park i nie wykorzystać jego możliwoÅ›ci oraz szczytnych tradycji zakorzenionych w historii ziemi szprotawskiej.

 

Pierwszy krok to oczywiÅ›cie wykonanie projektu, który powinien także objąć bezpÅ‚ciowy park vis-a-vis marketu Netto, u zbiegu ulic NiepodlegÅ‚oÅ›ci z ul. SÅ‚owackiego. Wolna niezagospodarowana przestrzeÅ„ pozostaje jeszcze nad Bobrem przy ul. MÅ‚ynarskiej naprzeciw stacji uzdatniania wody. Już sama realizacja projektu mogÅ‚aby przebiegać etapowo, by jednorazowo nie obciążać zbytnio miejskiego budżetu. Ale przecież nic nie stoi na przeszkodzie, by zakup figury zwierzaka wraz z tablicÄ… sfinansowaÅ‚ zainteresowany sponsor, którego reklama zostanie honorowo wkomponowana w tablicÄ™ informacyjnÄ…. Walory edukacyjne takiej Å›cieżki można podnieść poprzez montaż tablic znamionowych przy wyjÄ…tkowych egzemplarzach parkowych drzew, co częściowo już od 2010 r. funkcjonuje.

​

Taka Å›cieżka z paleozwierzÄ™tami sprzężona z urzÄ…dzeniami do zabaw i ćwiczeÅ„ oraz zamocowanymi w zacienieniu Å‚awkami bez wÄ…tpienia dla wielu bÄ™dzie stanowić alternatywÄ™ dla codziennego spaceru. JesteÅ›my przekonani, że bÄ™dzie oblegana. A my szprotawianie bÄ™dziemy mieli kolejny powód do dumy. Tak przy okazji niechcÄ…cy powstaÅ‚by miejski bulwar, bo nasza koncepcja obejmuje gÅ‚ównie tereny poÅ‚ożone na nabrzeżach Szproty i Bobru. ÅšcieżkÄ™ paleoparku obowiÄ…zkowo powinna otwierać mapa i tablica, na której zostaÅ‚yby ujÄ™te wszystkie dokonania wspomnianego na wstÄ™pie Goepperta.

 

© Tekst objÄ™ty prawami autorskimi. Szprotawa 2018.

Wykorzystanie caÅ‚oÅ›ci lub fragmentów wyÅ‚Ä…cznie za zgodÄ… autorów.

​

Małgorzata Molenda (koordynator lokalny GiPPL)

Maciej Boryna (przedstawiciel GiPPL)

Rzućmy okiem na park
bottom of page