BORY DOLNOŚLĄSKIE

Towarzystwo Bory Dolnośląskie im. K.Haenscha z siedzibą w Szprotawie rozpoczęło działalność w 2002r. jako stowarzyszenie zwykłe, uzyskując na początku 2003r. osobowość prawną. Na zebraniu założycielskim wyłoniono skład zarządu stowarzyszenia, który wyglądał następująco: Maciej Boryna – prezes, Waldemar Jędroszowiak - wiceprezes , Paweł Malanowski – wiceprezes, Jan Ryszawy – wiceprezes, Marek Woźniak – sekretarz i Zygmunt Krawczyk – skarbnik. Skład komisji rewizyjnej: Jędrzej Solnicki – przewodniczący, Łukasz Pawelski – wiceprzewodniczący.

 

W czasie 4-letniej kadencji pierwszego zarządu od momentu rejestracji stowarzyszenia do chwili obecnej, Towarzystwo Bory Dolnośląskie mocno wpisało się w społeczne i kulturowe życie regionu, podejmując bardzo szeroki zakres działań, mieszczący się w zakresie statutowym stowarzyszenia. Należy dodać, że osiągnięcia TBD to zasługa nie tylko samego zarządu, lecz także członków i sympatyków. Aktywność członków stowarzyszenia przyjęła tak dużą skalę, że nie sposób ująć wszystkiego w niniejszym sprawozdaniu, stąd ograniczy się ono do wytypowania czołowych przedsięwzięć.

 

Niewątpliwie największym osiągnięciem tej kadencji jest zainicjowanie powstania w 2004r. Muzeum Ziemi Szprotawskiej, przy współpracy z samorządem miasta Szprotawy i mieszkańcami. W muzeum tym funkcjonują cztery działy: historyczno-archeologiczny, archiwaliów, przyrodniczy i informacyjno-turystyczny. Współpracuje ono z podobnymi placówkami na terenie kraju, a także z akademickim środowiskiem naukowym (m.in. Instytut Archeologii UWroc.). Jego powstanie ma nie tylko  ogromne znaczenie promocyjne i miastotwórcze dla Szprotawy, lecz jest ono także placówką chętnie wykorzystywaną przez lokalną społeczność, szkoły i studentów. Ponadto placówka gromadzi zabytki związane z historią okolicy, organizuje działalność badawczą, edukacyjną i wydawniczą. Wielu młodych stażystów muzeum, studiuje bądź kończy właśnie studia na kierunkach historii, archeologii i konserwacji zabytków. Jeden z członków stowarzyszenia uzyskał uprawnienia opiekuna zabytków.

 

Powstanie podobnej instytucji, a mianowicie Gminnej Izby Historii i Punktu Informacji Turystycznej, TBD zainicjowało w Gminie Wymiarki, przy współpracy z samorządem tejże gminy. Opracowano także historyczny materiał promocyjny dla tej gminy, nawiązano współpracę partnerską z Niemcami i wytyczono w terenie 6 tras turystycznych. Które to działania były realizowane w ramach opracowanego przez TBD „Programu Rozwoju Turystyki i Promocji Gminy Wymiarki”, mając na myśli promocję i konsolidowanie regionu Bory Dolnośląskie.

Powstanie TBD w Szprotawie okazało się korzystne dla lokalnego szkolnictwa i edukacji regionalnej, ponieważ dobrowolni członkowie stowarzyszenia udzielali się dziesiątki razy jako przewodnicy i wykładowcy w dziedzinach historii, przyrody i turystyki lokalnej. Czego, jak podkreślają szprotawskie środowiska nauczycielskie, wcześniej na terenie gminy nie było.

 

Oprócz zainicjowania powstania Muzeum Ziemi Szprotawskiej, drugim najważniejszym zadaniem ustępującego zarządu osiągnięciem TBD było zainicjowanie powstania Społecznej Ostoi Przyrody „Bunkrowe Wzgórza” przy byłym lotnisku wojskowym w Wiechlicach pod Szprotawą. Stowarzyszenie wytypowało teren, dokonało jego przyrodniczej i zabytkowej waloryzacji oraz przystosowania i promocji. Na chwilę obecną ostoja wpisała się trwale w krajobraz topograficzny gminy, będąc ujęta na planach gminy, mapach turystycznych, folderach i informatorach. Wraz z założeniem ostoi przyrody w Wiechlicach, stworzono w gminie kolejny obiekt edukacyjny, turystyczny i promocyjny, dając ponadto wyraz zainteresowania i czynnego zaangażowania społecznego w sprawy ochrony przyrody.

 

TBD począwszy od 2003 do 2006r. opracowało łącznie 7 numerów broszury popularno-naukowej pt. „Szprotawa i okolice & Bory Dolnośląskie”, poświęconej w wymiarze lokalnym i regionalnym ochronie zabytków i przyrody, prezentacji zasobów archiwalnych i rzeczowych szprotawskiego muzeum, promocji obiektów i tras turystycznych. Dodać do tego należy dziesiątki pomniejszych opracowań regionalnych, przewodników po szlakach, folderów i ulotek oraz bardzo obszernych tematycznych i serwisowych publikacji w internecie, promujących wiele na nowo odkrytych pomniejszych obiektów turystycznych.

 

Trzecim największym osiągnięciem tej kadencji jest promocja nowego regionu Bory Dolnośląskie. Pionierskim etapem w tym zakresie było opracowanie w 2002r. Programu Gminy Turystyczne Borów Dolnośląskich, który jest realizowany do dnia dzisiejszego. Przystąpiły do niego przedmiotowe gminy, które podczas Dni Borów Dolnośląskich 2004 w Wymiarkach otrzymały certyfikaty GTBD. Ponadto TBD jest autorem wielu artykułów w prasie lokalnej i krajowej, radio i telewizji, dotyczących walorów turystycznych Borów Dolnośląskich.

Stowarzyszenie było organizatorem wielu imprez i programów badawczych. A mianowicie:

I zlot TBD w Buczku (2002), wyprawa do źródeł Czernej (2002), wyprawa do źródła Bobru (2003), wyprawa do źródeł Kwisy (2004), Międzyrzecki Rejon Umocniony (2005), Karpacz (2006), Lato Archeologów 2006, oraz programy badawcze: Wały Śląskie, Gród Chrobry, Bitwa pod Przemkowem 1015, Szprotawski zamek, Szprotawskie podziemia.

 

Z zakresu ochrony przyrody poza wspomnianymi wcześniej zajęciami terenowo-edukacyjnymi dla dzieci i młodzieży szkolnej oraz urządzaniem ostoi przyrody, podjęto szereg innych inicjatyw, m.in.: wytyczenie ścieżki dydaktycznej w Parku Słowiańskim w Szprotawie i jego promocja jako obszaru rezerwatowego wraz z opracowaniem walorów przyrodniczo-kulturowych, przy współpracy z Zarządem PZW Jelenia Góra ustanowienie obszaru ochrony przyrodniczej lęgowisk mewy na stawie w Kozłowie Gm. Bolesławiec, skuteczne zgłoszenie obszarów chronionych stawów w Starej Olesznej Gm. Bolesławiec, doprowadzenie do likwidacji szkodliwych nielegalnego składowisko szkodliwych odpadów w Kozłowie, przygotowanie dokumentacji dot. reaktywacji rezerwatu na obszarze wspomnianego Parku Słowiańskiego, przygotowanie dokumentacji ochrony przyrodniczej wspomnianej ostoi przyrody, ponadto wielu członków TBD uzyskało uprawnienia opiekunów przyrody.

W czasie trwania kadencji zarządu stowarzyszenie nie nabyło żadnego majątku, nie weszło w posiadanie żadnych praw do majątku, nie pobierało składek członkowskich, nie posiada rachunku bankowego ani nie prowadziło działalności finansowej, bazując jedynie na indywidualnym zaangażowaniu członków.

 

Kończąc niniejsze sprawozdanie pragnę podziękować Wszystkim Członkom stowarzyszenia oraz Sympatykom TBD za współpracę, zaangażowanie i poświęcenie dla realizacji celów statutowych Towarzystwa Bory Dolnośląskie.

 

Prezes TBD

Maciej Boryna