BORY DOLNOŚLĄSKIE

Krzywczyce leżą w gminie Niegosławice w powiecie żagańskim, wciśnięte w pas północnej rubieży Borów Dolnośląskich (Natura 2000). W pobliżu miejscowości przepływa rzeka Szprotawa (obszar chronionego krajobrazu). Tutejsze osadnictwo skupiło się na swoistej wyspie w otoczeniu bagien i mokradeł Szprotawy z okresu sprzed regulacji rzeki. Do wsi dojedziemy drogą powiatową nr 1058F, która ma tutaj swoje zakończenie.

 

Niewielka regularna osada powstała dość późno, bo dopiero w XVIII wieku, co świadczy na tym obszarze na korzyść przewagi występujących sił przyrody nad zakusami gospodarczymi człowieka. Jako teren trudno przystępny z racji otaczających wód, ponadto o przewadze piaszczystych gleb bielicowych, raczej nie zachęcał do osadnictwa. Założył ją w 1770 roku starosta Eckartsberg z sąsiedniej Suchej Dolnej, stąd dawna nazwa wsi Eckartswaldau. Końcówka „-waldau” od niemieckiego „Wald”=las potwierdza, że wieś została wydarta pradawnej dolnośląskiej puszczy. Ale pewna okoliczność świadczy o starszej penetracji tego terenu przez ludzi. Mianowicie historyczne mapy ukazują przechodzącą przez naszą krzywczycką wyspę Drogę Solną. Wiodła ona zapewne od składów solnych  w Nowej Soli w kierunku Bolesławca i dalej na południe. Kiedy Krzywczyc jeszcze nie było, istniał tu most, którego otoczenie nazywało się „nad zniszczonym mostem”.

 

Bardzo intrygującym jest pewne znalezisko archeologiczne z Krzywczyc przemawiające za hipotezą, że naturalnie chroniona wodami wyspa mogła stanowić schronienie dla ludzi lub przejściowe obozowisko już w czasach epoki kamienia. Mowa o głowicy topora bojowego znalezionego na terenie miejscowej szkółki leśnej, datowanej na okres neolitu, tj. młodszej epoki kamienia. Prymitywnie wykończona lub nadniszczona  głowica jest obecnie przechowywana w Muzeum Ziemi Szprotawskiej i stanowi jeden z najcenniejszych eksponatów tej instytucji. Wyspie przydałyby się co najmniej sondażowe badania archeologiczne, bo jeden eksponat to za mało, byśmy mogli śmiało mówić o starożytnym myśliwskim obozowisku. Bynajmniej na obecnym etapie nie możemy też tego wykluczyć.

 

Dzisiejsze Krzywczyce to nadal swoiste refugium – leśna polana jak 200 lat temu, tu kończy się droga asfaltowa, taka brama do Borów Dolnośląskich i Puszczy Wiechlickiej. Otwarty teren nad rzeką i mokradłami w otoczeniu lasów sprawia, że jest to obserwatorium przeróżnego ptactwa. Standardowo grzyby i jagody. Świetna droga dla rowerów w kierunku Rezerwatu „Buczyna Szprotawska” i Dębu „Chrobry” (750 lat). Dwa zrujnowane poniemieckie cmentarze. Na miejscu można pojeździć konno lub bryczką, a przy moście ponad Szprotą startują spływy kajakowe.

 

© Maciej Boryna 2017

 

Poniżej klika kadrów z Krzywczyc: