BORY DOLNOŚLĄSKIE

W 2016 r. w całym kraju uroczyście obchodzi się 1050. rocznicę chrztu Polski. Dla ścisłości należy jednak przypomnieć, że był to chrzest państwowy obejmujący jedynie ziemie pozostające ówcześnie pod panowaniem księcia Polan - Mieszka I. Z punktu widzenia narodowego mamy więc rocznicę, natomiast z geopolitycznego wygląda to różnie. Na przykład rozlokowane wokół Szprotawy ziemie słowiańskich Dziadoszyców przyjęły taki chrzest dużo wcześniej.

 

A jak to? A tak to…

Szprotawa leży w granicach dawnego Śląska. Ten został przez Mieszka zabrany Czechom dopiero ok. 990 roku. Państwo wielkomorawskie zaś przyjęło chrzest już w 831 roku za panowania Mojmira I, który po 855 roku zwrócił się ponadto do cesarza bizantyjskiego z prośbą o przysłanie misjonarzy, którzy potrafiliby przetłumaczyć religię chrześcijańską na macierzysty język słowiański. W 863 roku przybyło dwóch mnichów – Cyryl i Metody, którzy rozpoczęli chrystianizację kraju.

Za panowania Świętopełka (844-894) Wielkie Morawy stały się imperium, osiągając w 880 roku największy zasięg terytorialny i obejmując nie tylko Morawy i Słowację, ale także północ i centrum dzisiejszych Węgier, Dolną Austrię, Bohemię, Łużyce, Śląsk, Małopolskę oraz północną Serbię. Na gruzach Wielkich Moraw około 895 roku powstało pierwsze państwo czeskie. W 925 roku władca Czech Wacław I przyjął chrześcijaństwo z rąk wschodnich Franków.

 

Tak więc chrześcijaństwo mogło dotrzeć w okolice Szprotawy już w IX wieku za sprawą misji Cyryla i Metodego. Od razu na myśl przychodzi legendarne „kapliczne wzgórze” w szprotawskiej Iławie, na którym stoi najstarszy w regionie kościół. Co prawda pochodzi on z 1. połowy XIII wieku i z Morawami nie ma nic wspólnego. Jednakże stara legenda mówi o zlokalizowanym tu wcześniejszym miejscu kultu pogańskiego, być może ku czci bożka Flinsa. I jak to często bywało, by odwieść ludność od dawnych wierzeń, stawiano chrześcijańskie kościoły i kaplice na dawnych pogańskich sanktuariach. Można domniemywać, że jeszcze przed murowaną świątynią romańską stała w Iławie stara drewniana kaplica. Najnowsze badania archeologiczne wskazują ponadto, że także wczesnogotycki kościół maryjny w centrum Szprotawy stoi na murach jeszcze starszej budowli sakralnej.

 

© Maciej Boryna, 22.04.2016 r.