top of page

LAS Z LEGENDY ISTNIEJE NAPRAWDĘ

W Borach Dolnośląskich pod Szprotawą

Las Przędzowy pod Szprotawą fot. Maciej Boryna
Maciej Boryna

Zakorzeniona w Å›redniowieczu szprotawska legenda z piastowskim ksiÄ™ciem w roli gÅ‚ównej wspomina o intrygujÄ…cym Lesie PrzÄ™dzowym. Okazuje siÄ™, że las istniaÅ‚ naprawdÄ™.

 

A spisana na poczÄ…tku XIX wieku legenda mówi tak…

Pewnego razu jeden z najpierwszych tutejszych książąt spoglÄ…daÅ‚ z zamku, jak zakonnica pieczoÅ‚owicie zbiera chrust. Książę zagadnÄ…Å‚ zakonnicÄ™, co zamierza uczynić z tym chrustem? OdparÅ‚a, że posÅ‚uży na podpaÅ‚kÄ™ w celu spopielenia pasma przÄ™dzy. Odpowiedź zakonnicy nie tyle nie spodobaÅ‚a siÄ™ ksiÄ™ciu, co napeÅ‚niÅ‚a go wspóÅ‚czuciem. ZażądaÅ‚ od zakonnicy pasma przÄ™dzy i zapewniÅ‚ jÄ…, że klasztor otrzyma tyle z książęcego lasu, ile tym motkiem przÄ™dzy zdoÅ‚a go owinąć. Książę dotrzymaÅ‚ sÅ‚owa i podarowaÅ‚ klasztorowi „Las PrzÄ™dzowy”. Brzmi podobnie do legendy o powstaniu Kartaginy.

 

Zdaniem historyka dr Matuszkiewicza, sceny z legendy zasadzajÄ… siÄ™ na czasach ksiÄ™cia gÅ‚ogowskiego, a jego zamek w Szprotawie rzeczywiÅ›cie graniczyÅ‚ z klasztorem magdalenek, które sprowadzono do miasta w 1314 roku. Klasztor w rzeczy samej wÅ‚adaÅ‚ „Lasem PrzÄ™dzowym” do momentu kasacji dóbr koÅ›cielnych w 1810 roku, chociaż nie zachowaÅ‚ siÄ™ dokument Å›wiadczÄ…cy imiennie o jego nabyciu przez magdalenki.

 

Stara rÄ™cznie malowana mapa z poÅ‚owy XVIII wieku zdradza nam lokalizacjÄ™ legendarnego lasu i nazywa go (w tÅ‚um.) Lasem PrzÄ™dzowym lub Lasem szprotawskiego klasztoru. To uroczy fragment Borów DolnoÅ›lÄ…skich, poÅ‚ożony 9 kilometrów od centrum Szprotawy w linii prostej, administrowany przez NadleÅ›nictwo Szprotawa. Wyróżnia siÄ™ na tle otoczenia. DziÄ™ki osobliwym wydmom, górkom i góreczkom miejscami wyglÄ…da jak z bajki. Obejmuje także mokradÅ‚o, gdzie wedle innej legendy straszy zÅ‚a baba Motyka. Dr Matuszkiewicz pisaÅ‚ o nadzwyczajnie dobrym i wypielÄ™gnowanym drzewostanie buków i dÄ™bów, podobnie jak w rezerwacie „Buczyna Szprotawska”.

Las Przędzowy pod Szprotawą

Historyk ten natrafiÅ‚ także na dokument ksiÄ™cia Henryka GÅ‚ogowskiego z 1302 roku, który „…z biedy klasztoru pozwala na zbieranie  drzewa opaÅ‚owego i budowlanego z książęcych lasów…”. W Å›redniowieczu byÅ‚o w zwyczaju, że książę osobiÅ›cie obchodziÅ‚ wyznaczane granice. StÄ…d przekaz o wytyczaniu granicy lasu motkiem przÄ™dzy może być prawdopodobny.

 

Do „Lasu PrzÄ™dzowego” najbliżej mamy z parkingu leÅ›nego przy DK12 (Buczyna Szprotawska), do którego prowadzi także Å›cieżka rowerowa. Alternatywnie także z kierunku wsi Krzywczyce.

CaÅ‚kiem bez problemu i wygodnie dotrzemy do leÅ›nej drewnianej kapliczki, postawionej na wschodniej rubieży legendarnego lasu. Naprzeciw znajduje zbiornik wody. Miejsce jest kwalifikowane do Szprotawskiej Odznaki Turystycznej! Niedaleko stÄ…d do koÅ„ca II wojny Å›wiatowej funkcjonowaÅ‚a samotna kolonia leÅ›na „Forsthaus”, a przy niej charakterystyczny otoczony gÅ‚azami dÄ…b. A jeÅ›li zainteresowaÅ‚a nas historia magdalenek, to warto zobaczyć w Szprotawie ich dawny klasztor, sÅ‚ynÄ…cy z cudu lewitujÄ…cej hostii.

 

Link do mapy z lokalizacjÄ… „Lasu PrzÄ™dzowego”

​

Tekst i zdjęcia:

Maciej Boryna

Biuro Turystyki i Edukacji Regionalnej

 

Na podstawie:

J.G.Kreis, Chronik der Stadt Sprottau, Sprottau 1832

F.Matuszkiewicz, Geschichte der Stadt Sprottau, Sprottau 1908

F.Matuszkiewicz, Sprottauer Sagen und Legenden, Passau

Las Przędzowy. Tu straszy Motyka. fot. Maciej Boryna
bottom of page