Zamki nie powstawały bez powodu. Szprotawski gród w średniowieczu stał przy strategicznym węźle komunikacyjno-handlowym oraz przy przeprawie przez Bóbr. A to stwarzało warunki do wymiany handlowej i jej obsługi oraz do pobierania najróżniejszych ceł i opłat. Było to więc miejsce przynoszące dochody, tu gromadzone były towary i pieniądz. Późne średniowiecze to okres wielkiego rozkwitu gospodarczego Dolnego Śląska. Szprotawa stała się bardzo zamożna. Ale tak jak na Dzikim Zachodzie, tam gdzie pieniądz i wszelkie dobro, tam też rabusie.

 

W 1299 roku dokumenty wspominają pierwszego szprotawskiego kasztelana, co nie znaczy, że takowego nie było wcześniej. Zakładamy, że zamek istniał w XIII wieku, choć mogła to być początkowo budowla drewniano-ziemna. Pamiętajmy, że zamek to jedynie element całościowej instalacji obrony miasta. Szprotawa była jedną z systemu twierdz Księstwa Głogowskiego, obok Głogowa i Kożuchowa i Krosna Odrzańskiego. Na zamku niejednokrotnie rezydowali książęta.

 

Pierwsza ciężka próba wojenna miała miejsce podczas oblężenia miasta przez wojska węgierskie króla Macieja Korwina w 1488 roku. Ostrzał Szprotawy rozpoczął się 22 listopada. Miasto poddało się królowi z własnej woli na bardzo dogodnych dla siebie warunkach dopiero na koniec grudnia. Dobrowolnie poddano też zamek 3 stycznia następnego roku, skoro książę Jan II zrezygnował z księstwa.

 

W 1642 roku na zamku uparcie broniła się załoga szwedzka, ulegając jednak ciężkim bombardowaniom i szturmom wojsk cesarskich. Wtedy twierdza poważnie ucierpiała. Reszty dopełnił pożar miasta. Jakiś czas potem pozostałości zamku zaadaptowano na słodownię, a w 1747 roku w oparciu o zamkowe mury wzniesiono kościół ewangelicki o nazwie „Zamek Boży”.

 

Obecnie pozostałości szprotawskiego zamku są najlepiej wyeksponowane od strony południowej, gdzie zachowała się największa część murów dawnej warowni. Na pierwszy plan rzuca się wytworna baszta, w której ewangelicy urządzili kryptę grobową. Ale to już zupełnie inna historia.

​

Zamek jest kwalifikowany do Szprotawskiej Odznaki Turystycznej !

 

Maciej Boryna 2020

 

Na podstawie:

Felix Matuszkiewicz „Geschichte der Stadt Sprottau”, Sprottau 1908.

​

= Zamek Szprotawa Galeria =