Wraz z zamkiem wytrzymały potężne oblężenie miasta przez wojska węgierskie w 1488 roku i ataki artyleryjskie Wojny Trzydziestoletniej. Szczęśliwie zachowały się do dziś, dając świadectwo dawnej sztuce militarnej. Dziś mają około 700 lat i są jednym z najcenniejszych zabytków Szprotawy. Świadczą o dawnej potędze gospodarczej i sile fortecznej miasta. Nadają centrum Szprotawy hipnotyzujący średniowieczny klimat.

 

Nie dziwi zatem, że stanowią jedną z lokalnych atrakcji turystycznych, w tym dla badaczy i pasjonatów średniowiecznych fortyfikacji. Władze miasta zadbały, aby ich zwiedzanie było komfortowe. Przy każdym z zachowanych fragmentów biegnie aleja spacerowa, wkomponowana w nie mniej historyczny nadrzeczny Park Goepperta, dostarczający pozytywnych doznań. Dla turystów są tu ławki, schronienie w postaci zabytkowej drewnianej wiaty, kawiarnia, przystań kajakowa, ponadto kładka pod Mostem Laubego, kładka przy stawie parkowym, pomniki przyrody, w tym stare miłorzęby chińskie. W pobliżu ogólnodostępne parkingi samochodowe. Cała ścieżka rozciąga się na dystansie 800 metrów.

 

Eksperci od średniowiecza zachwycają się każdym detalem murów, dostrzegają specyficzną technikę ich wznoszenia, bez problemu odnajdą naprawy po wojennych uszkodzeniach. Mówią, że do budowy murów używano zaprawy z zastosowaniem białka kurzych jaj i odpadów rzeźniczych, które tworzyły bardzo silny materiał spajający.

 

Mury u podstawy są grube na 120 cm. Ich linia jest urozmaicona dzięki wbudowanym basztom i bastejom. Największa z nich to Baszta Zachodnia. W sumie miało ich być aż 25. Wśród owalnych zachowała się jedna wyjątkowa, wzniesiona na planie prostokąta.

 

Szprotawa w późnym średniowieczu była jedną z najlepiej ufortyfikowanych twierdz Księstwa Głogowskiego. Przede wszystkim z powodu lokalizacji przy strategicznym skrzyżowaniu szlaków handlowych, ośrodka handlu i przeprawy przez Bóbr, z czego miasto i książęta czerpali olbrzymie dochody.

 

Zwiedzanie murów rozpoczynamy w parku północnym, spod parkingu przy ul. Bronka Kozaka, przy okazałych bastejach. Przechodzimy przez park środkowy, a w południowym podziwiamy dwa odcinki murów. Kończymy przy Bramie Żagańskiej, stanowiącej jeden z miejskich symboli. Szturmujący, aby dostać się do bronionego miasta od strony traktu zgorzeleckiego, musieli pokonać aż cztery przeszkody wodne, czego reliktem jest wyjątkowy w Europie „Ciąg czterech mostów w Szprotawie”, tj. przez Rów Rybacki, Bóbr, Młynówkę i fosę zasilaną wodami Szprotawy.

 

Link do mapy z trasą i zdjęciami

 

Autor tekstu i zdjęć:

Maciej Boryna

Przewodnik lokalny

Szprotawa 2021

 

Na podstawie:

M.Boryna „Przykłady budownictwa obronnego ziemi szprotawskiej”, Żary 2015