top of page

TAJEMNICE SAMOTNEGO KAMIENIA

GÅ‚az narzutowy Flins Szprotawa

Widoczny z drogi wojewódzkiej nr 297 gÅ‚az narzutowy Flins pod SzprotawÄ… staÅ‚ siÄ™ pomnikiem przyrody jeszcze przed wojnÄ…. DostrzegÅ‚ go 100 lat temu znany niemiecki przyrodnik profesor Theodor Schube i z jakichÅ› powodów zaliczyÅ‚ do najważniejszych pomników przyrody dawnej rejencji legnickiej! 

Taka samotna skaÅ‚a zwraca uwagÄ™ w nizinnym krajobrazie. Oficjalnie to najwiÄ™kszy eratyk w regionie. Pozornie nie aż tak wielki, ale okazuje siÄ™, że niezbadana jego część zalega w ziemi. Co ciekawe, to nie otoczony kamieÅ„, jakich w okolicy niemaÅ‚o, lecz uÅ‚amany fragment wiÄ™kszej części. Może dlatego byÅ‚ dla Schubego interesujÄ…cy. Niewykluczone, że mamy do czynienia nie z typowym gÅ‚azem narzutowym, lecz o wiele rzadszym tzw. porwakiem lodowcowym wyrwanym z podÅ‚oża w czasie ruchu lÄ…dolodu i przeniesionym na olbrzymie odlegÅ‚oÅ›ci. Wedle wstÄ™pnej analizy skÅ‚ada siÄ™ z granitu oraz kwarcu czystego, biaÅ‚ego i czarnego, być może zawiera krysztaÅ‚y. Jego pochodzenie jest zgoÅ‚a inne aniżeli wszystkich innych wiÄ™kszych gÅ‚azów w okolicy. Dlatego warty jest zbadania naukowego.  

 

To jednak nie koniec ciekawostek zwiÄ…zanych z Flinsem. Analiza historyczno-topograficzna wykazuje, że gÅ‚az stoi przy styku granicy pomiÄ™dzy dawnymi powiatami szprotawskim a kożuchowskim, której bieg wyznacza zachowany fragment historycznego ziemnego waÅ‚u delimitacyjnego. Samotne duże kamienie wykorzystywano w przeszÅ‚oÅ›ci jako graniczne punkty odniesienia. A w odlegÅ‚oÅ›ci kilkuset metrów od naszego kamienia przebiega zachowany fragment sÅ‚ynnych Å›redniowiecznych WaÅ‚ów ÅšlÄ…skich, umocnienia wzniesionego na granicy KsiÄ™stwa GÅ‚ogowskiego. Mapy wskazujÄ… również, że nieopodal naszej skaÅ‚y lokalizowano źródÅ‚o Potoku Sucha, obecnego zespoÅ‚u przyrodniczo-krajobrazowego.  

 

W 2019 roku Rada Miejska Szprotawy z inicjatywy Towarzystwa Bory DolnoÅ›lÄ…skie objęła gÅ‚az ochronÄ… prawnÄ… jako pomnik przyrody nieożywionej. Jeszcze w tym samym roku przy obiekcie stanÄ…Å‚ szyld informacyjny i ustawiono Å‚awkÄ™ dla podróżnych.  

 

Link do lokalizacji pomnika 

https://goo.gl/maps/JxceXXh4A4enzhGf6  

 

Autor tekstu i zdjęć: 

Maciej Boryna 

Starszy Przewodnik  

Towarzystwa Bory DolnoÅ›lÄ…skie 

GÅ‚az narzutowy Flins Szprotawa
bottom of page