MINI HIROSZIMA W SZPROTAWIE
Ruiny dawnej Huty Wilhelma w Szprotawie-IÅ‚awie
W zapleczu Parku Huta w Szprotawie kryją się nie tylko pochodzące z II wojny światowej szczeliny przeciwlotnicze. Niegdyś wielka i słynna. Dzisiaj zapomniana, dla wielu wręcz zaginiona w mrokach historii... To dawna Huta Wilhelma w Iławie - obecnie zachodniej dzielnicy Szprotawy.
​
Link do lokalizacji dawnej huty w Szprotawie-IÅ‚awie
​
Metalurgia żelaza ma w tym miejscu wielowiekowÄ… tradycjÄ™. Może to nawet dokÅ‚adnie tu byÅ‚ zalążek Å›redniowiecznej IÅ‚awy, w której wedle zapisu kronikarskiego wÅ‚adca polski BolesÅ‚aw Chrobry wystawnie goÅ›ciÅ‚ cesarza niemieckiego Ottona III.
​
W XIX wieku powstał w Iławie zakład dużego formatu, skupiający hutę, emaliernię, blachownię, produkcję zaawansowanych technologicznie maszyn, elektrownię wodną, kolej... Jednym z jego właścicieli był berliński mason Otto Julius Baller. Huta eksportowała swoje wyroby do Anglii, Rosji, a nawet Południowej Afryki, co świadczy o wysokiej randze firmy.
Podczas II wojny światowej trudniono się naturalnie produkcją zbrojeniową.
Po wojnie tradycje hutnicze z rozmachem kontynuowaÅ‚y DolnoÅ›lÄ…skie ZakÅ‚ady Odlewnicze. W Szprotawie i okolicy żyje wielu jej dawnych pracowników. DZO ogÅ‚osiÅ‚o upadÅ‚ość w 1999 roku.
Niewielka część budynków znalazÅ‚a drugie życie. PozostaÅ‚e rozebrano lub zburzono.
​
WÄ™drujÄ…c przez teren dawnej huty odkrywamy ruiny dzisiaj już trudnych do zidentyfikowania obiektów. Niektóre wyglÄ…dajÄ… tajemniczo. Tu jakaÅ› żelbetowa konstrukcja sÅ‚upowa, tam nietypowy komin, kanaÅ‚y, piwnice, schrony, gruzy. Krajobraz jak po wojnie albo wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie. Z drugiej strony doskonaÅ‚y plener filmowy do kadrów wojennych lub katastroficznych. Także gratka dla pasjonatów poprzemysÅ‚owych ruin.
​
Pod częściÄ… zakÅ‚adu, schowany w podziemnym kanale, pÅ‚ynie tzw. Rów MikoÅ‚aja, którego wody przed wiekami napÄ™dzaÅ‚y mÅ‚oty kuźnicze. Obszar historycznej huty, mimo iż naruszony, może być jednym z bardzo interesujÄ…cych pod wzglÄ™dem archeologicznym.
NaszÄ… wÄ™drówkÄ™ najlepiej rozpocząć spod parkingu turystycznego "Przy Parku Huta", skÄ…d specjalne oznakowanie zaprowadzi nas do szczelin przeciwlotniczych z II wojny Å›wiatowej.
Zachowajmy wszelkÄ… ostrożność przy zwiedzaniu tego typu obiektów, czynimy to na wÅ‚asnÄ… odpowiedzialność. To propozycja tzw. turystyki alternatywnej.
​
Link do lokalizacji parkingu turystycznego "Przy Parku Huta"
​
A bÄ™dÄ…c już w IÅ‚awie, nie omieszkajmy zobaczyć romaÅ„ski koÅ›cióÅ‚ Å›w. Andrzeja, miejsce spotkania Chrobrego z Ottonem i znany z "Czerwonej Piwnicy" dom Misków.
​
Tekst i zdjęcia:
Maciej Boryna
Muzeum Ziemi Szprotawskiej 2021
​
Na podstawie:
M.Boryna, Sensacje Ziemi Szprotawskiej, Zielona Góra 2000