Gdyby budynki umiały mówić, nie przechodzilibyśmy obok nich tak obojętnie. Niektóre choć niepozorne, mogłyby nam opowiedzieć o wydarzeniach znaczących, jak np. o wizycie w Szprotawie samego króla pruskiego Fryderyka wiosną 1744 roku.

 

Link do lokalizacji szkoły ewangelickiej w Szprotawie

 

Korzystając z wyjątkowej okazji, króla dopadli ławnicy miejscy i złożyli na jego ręce prośbę tutejszych ewangelików o wydanie zgody na budowę kościoła. Bo dotąd cisną się podczas nabożeństw odprawianych w sali posiedzeń ratusza !

 

I otrzymali zgodę na wzniesienie świątyni w miejscu dawnego zamku. Już latem 1747 roku uroczyście otwarto kościół pod wezwaniem „Zamek Boży”, dając początek przyszłemu placowi ewangelickiemu.

 

Kilka lat później w miejscu zasypanej fosy zamkowej stanęły domy pastorów. Jeden z nich – ten od strony obecnej szkoły podstawowej został po 1945 roku rozebrany. Do współczesności uchował się drugi – od strony wschodniej. Oprócz drugiego pastora mieszkali w nim nauczyciele, dzwonnicy i rektor szkoły.

 

Samą szkołę ewangelicką oddano do użytku dopiero w 1774 roku. Na okolicznościowym medalionie w centralnej części elewacji frontowej wyryto podziękowanie dla ministra von Hoym`a oraz króla pruskiego za łaskawe wyrażenie zgody na budowę szkoły.  Jednak najbardziej znanym detalem tego budynku jest zegar słoneczny umieszczony w naczółku frontu.

 

Tak powstał w mieście nowy plac – ewangelicki, graniczący bezpośrednio z katolickim placem kościelnym. W roku 1822 zbudowano wieżę kościoła - taką jak znamy dziś, odnowioną w 1890 roku. Po II wojnie światowej kościół sukcesywnie popada w ruinę. Ostatnie nabożeństwa miały mieć w nim miejsce w latach 60. ubiegłego wieku.

 

Od 2021 roku ruina kościoła-zamku jest ponownie własnością Gminy Szprotawa. Teraz pracują w niej archeolodzy, a planujemy urządzić tu romantyczne miejsce spotkań artystyczno-kulturalnych i ekumenicznych – mówi burmistrz Szprotawy Mirosław Gąsik.

 

Tekst i zdjęcia:

Maciej Boryna

Sprotavia Touristica 2021

 

Na podstawie:

Felix Matuszkiewicz, Geschichte der Stadt Sprottau, 1908