STRZAŁ W GŁOWĘ
Setki grobów, o których nikt nie wiedział.
Wśród nich Polacy
W Wiechlicach pod Szprotawą odkryto podobozy i pochówki jenieckie z II wojny światowej.
Dotychczas wiedzieliśmy jedynie, że hitlerowskie Niemcy na terenie bazy lotniczej Szprotawa (Fliegerhorst Sprottau) przetrzymywały pod gołym niebem żołnierzy radzieckich. Jak relacjonowała autochtonka pani Ruta, jeńcy żywili się trawą i robakami, niektórzy wykopali sobie w ziemi jamy do spania. Przerzucanie jedzenia przez ogrodzenie, a nawet patrzenie w stronę obozu było surowo zabronione. Głód, choroby, prymitywne warunki i praca ponad siły zbierały śmiertelne żniwo. Według relacji innego autochtona, do masowych mordów na jeńcach miało dojść na terenie rezerwatu „Buczyna Szprotawska”.
Jakiś czas temu z Wydziałem Promocji Urzędu Miejskiego w Szprotawie nawiązał współpracę pan Jarosław Tomczak, zajmujący się historią i ochroną miejsc pamięci. Badacz ten dotarł do oryginalnych niemieckich dokumentów dowodzących, że na terenie szprotawskiego lotniska pochowano co najmniej 264 jeńców, najpewniej przy znanym już międzynarodowym cmentarzu jenieckim z I wojny światowej.
Szokujące wpisy w kartach personalnych informują, że niektórych jeńców zamordowano „strzałem w głowę”, „zastrzelony podczas ucieczki”, „strzał w głowę za stawianie oporu”, „zastrzelony za odmowę pracy”. Przy czym pan Jarosław sądzi, że wycieńczeni jeńcy nie mieli sił do pracy, a gdzie dopiero do ucieczki. To był zwyczajny mord na tych, co nie nadawali się już do pracy.
Na podstawie ustaleń badacz wywodzi, że na terenie bazy lotniczej Szprotawa funkcjonowały cztery sektory jenieckie (Gefangenenlager Sprottau I-IV), w których rozlokowane były tzw. komanda pracy (Arbeitskommando) o numerach 1, 12, 14 i 3059.
Spośród zmarłych jeńców udało się mu wydzielić co najmniej dziewięciu Polaków. Zdaniem J.Tomczaka pochodzili z małżeństw mieszanych. Inni ukryli swoją polskość podając się za Ukraińców, Białorusinów i Rosjan, a generalnie byli to obywatele II RP z terenów anektowanych przez Związek Radziecki po 17 września 1939 roku.
Pan J.Tomczak sporządził na cele ochrony miejsca pamięci imienny wykaz jeńców oraz pomocne zestawienia. Znamy także stopnie wojskowe, datę urodzenia, datę i miejsce wzięcia do niewoli, datę i oficjalną przyczynę śmierci. To ogromna praca, za którą jesteśmy wdzięczni. Od teraz rodziny pomordowanych w ogóle będą miały możliwość pozyskania informacji o krewnych i zapalenia znicza w miejscu kaźni. A Muzeum Ziemi Szprotawskiej opracowało historyczny zasięg cmentarza z okresu I wojny światowej. Z uwagi na międzynarodowy charakter i historyczną rangę miejsca burmistrz Szprotawy Mirosław Gąsik zamierza urządzić w Wiechlicach upamiętniający obozy i cmentarz Park Narodów.
Autor artykułu:
Maciej Boryna
Sprotavia Touristica
Turystyka-Zdrowie-Edukacja
Jeśli zainteresowała Was ta historia, poniżej podajemy artykuły rozwijające temat:
Opis międzynarodowego cmentarza z I wojny światowej
Opracowanie Cmentarz Jeniecki Szprotawa
Autor artykułu:
Maciej Boryna
Sprotavia Touristica
Turystyka-Zdrowie-Edukacja